LIBOR (London Interbank Offered Rate) to wskaźnik oprocentowania, który określa koszt pożyczek i depozytów na międzybankowym rynku w Londynie. Jest ustalany dla takich walut jak dolar amerykański, euro, frank szwajcarski, funt szterling oraz jen japoński. Stawka ta dotyczy różnych okresów kredytowania: jednodniowych, tygodniowych, miesięcznych, a także dłuższych – do roku. LIBOR wylicza się jako średnią arytmetyczną stawek, po jakich banki z panelu LIBOR deklarują wzajemne pożyczanie pieniędzy. Ustalenie tej wartości odbywa się codziennie około godziny 11:00 czasu londyńskiego. LIBOR jest kluczowym wskaźnikiem, który wpływa na wiele transakcji na globalnych rynkach finansowych. W różnych krajach jego poziom może decydować o kosztach kredytów i instrumentów finansowych.
LIBOR 1M, 2M i 3M
LIBOR 1M to stawka oprocentowania dla pożyczek międzybankowych na 1 miesiąc. Analogicznie, LIBOR 2M i 3M odnoszą się do pożyczek odpowiednio na 2 i 3 miesiące. Wartości te są codziennie wyznaczane przez ICE Benchmark Administration (IBA) i podlegają regulacjom Financial Conduct Authority. Każdego dnia publikowane są 35 stawki dla każdej z walut. Banki należące do panelu, w tym takie instytucje jak Barclays, Deutsche Bank czy JPMorgan Chase, podają, na jaki procent są gotowe pożyczyć środki innym bankom. Skrajne wartości są odrzucane, a pozostałe uśredniane, by wyznaczyć stawkę LIBOR.
Znaczenie LIBOR na rynku finansowym
Około 350 bilionów dolarów wartości globalnych pożyczek i kontraktów jest opartych na stawce LIBOR. Wahania stawek różnią się w zależności od okresu kredytowania. Przykładowo, w 2024 roku stawki LIBOR dla dolara amerykańskiego wynosiły:
- OVERNIGHT: 0,08%
- 1 TYDZIEŃ: 0,11%
- 1 MIESIĄC: 0,15%
- 2 MIESIĄCE: 0,20%
- 3 MIESIĄCE: 0,25%
- 6 MIESIĘCY: 0,29%
- 12 MIESIĘCY: 0,41%
Mimo że stawki LIBOR od dłuższego czasu są ujemne, nie oznacza to darmowych kredytów. Banki, poza wskaźnikiem LIBOR, doliczają marże i inne opłaty, które wpływają na całkowity koszt kredytu. W przypadku kredytów walutowych, szczególnie we frankach szwajcarskich, zmiany kursu walutowego również znacząco wpływają na wysokość rat.
LIBOR a kredyty walutowe
W Polsce LIBOR był wykorzystywany jako wskaźnik przy kredytach hipotecznych we frankach szwajcarskich, co sprawia, że termin ten jest znany tzw. frankowiczom. Kredyty w złotych natomiast są oparte na wskaźniku WIBOR. Według danych BIK, na koniec 2019 roku w Polsce było 451,63 tys. aktywnych kredytów frankowych o wartości 101,8 mld zł. Zniknięcie LIBOR, które zaplanowano na koniec 2021 roku, może stanowić problem dla kredytobiorców, ponieważ wiele umów kredytowych bazuje na tym wskaźniku. Dla części kredytów konieczne będzie podpisanie aneksów z bankami, określających nowe zasady oprocentowania. W roku 2022 LIBOR został zastąpiony wskaźnikiem SARON.
LIBOR a WIBOR
W przypadku kredytów złotowych zamiast LIBOR stosowany jest WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate). WIBOR odzwierciedla stawkę oprocentowania, po jakiej polskie banki komercyjne udzielają sobie nawzajem pożyczek. Wyliczany jest codziennie jako średnia arytmetyczna ofert największych polskich banków, przy czym skrajne wartości są odrzucane. Fixing WIBOR odbywa się o godzinie 11:00 każdego dnia roboczego i pełni podobną funkcję w Polsce, jak LIBOR na rynkach międzynarodowych.