Sankcja kredytu darmowego to instrument prawny, który stanowi konsekwencję dla przedsiębiorcy (banku lub innego podmiotu), który zawrze umowę z konsumentem, naruszając przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. Jest to swego rodzaju „kara” za niewłaściwe zawarcie umowy, która nie spełnia wymogów prawa, szczególnie tych dotyczących obowiązków informacyjnych wobec konsumenta.
Sankcja kredytu darmowego skutkuje tym, że przedsiębiorca traci prawo do pobierania jakichkolwiek opłat związanych z kredytem lub pożyczką, takich jak odsetki, prowizje, opłaty czy składki ubezpieczeniowe. Zamiast tego konsument jest zobowiązany do zwrotu tylko kwoty kapitału kredytu lub pożyczki, bez dodatkowych kosztów. W praktyce oznacza to, że kredytobiorca zwraca jedynie pożyczoną kwotę, bez naliczania jakichkolwiek opłat dodatkowych.
Kto może skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
Sankcję kredytu darmowego mogą stosować osoby, które zawarły umowę kredytu konsumenckiego, która zawiera uchybienia, i które spełniają określone warunki:
- Umowa musi dotyczyć osoby fizycznej.
- Kwota kredytu nie może przekroczyć 255 550,00 zł (lub równowartość tej kwoty w walucie obcej).
- Spłata kredytu musi zakończyć się najwcześniej rok przed złożeniem oświadczenia o skorzystaniu z sankcji.
Rodzaje umów objętych sankcją kredytu darmowego to:
- Umowa pożyczki
- Umowa kredytu bankowego
- Umowa o odroczenie terminu spłaty
- Umowa o kredyt, gdzie kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej
- Umowa o kredyt odnawialny
Najczęściej dotyczy to umów kredytu i pożyczek, które zawierają osoby fizyczne na własne potrzeby, a nie w celach zarobkowych.
Warunki skorzystania z sankcji kredytu darmowego
Zasady skorzystania z sankcji kredytu darmowego różnią się w zależności od rodzaju kredytu:
- Kredyt gotówkowy lub pożyczka gotówkowa musiały zostać zawarte z bankiem najwcześniej 18.12.2011 r.
- Kwota kredytu hipotecznego udzielona po 20.02.2006 r. nie mogła przekroczyć 80 000 zł, a kredyty udzielane po 18.12.2011 r. nie mogą przekroczyć 255 550 zł.
- Pożyczka pozabankowa musiała zostać zawarta najwcześniej 18.12.2011 r.
Dodatkowo, sankcja kredytu darmowego ma swoje ograniczenia w przypadku umów kredytu hipotecznego, gdzie dotyczy tylko kosztów za cztery lata przed złożeniem oświadczenia.
Uchybienia umowy prowadzące do SKD
Aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego, należy sprawdzić, czy umowa zawiera uchybienia, takie jak:
- Brak formy pisemnej umowy lub innej wymaganej formy
- Brak określenia rodzaju kredytu, kwoty kredytu, terminu spłaty, oprocentowania
- Pominięcie kosztów, które konsument musi ponieść w związku z umową
- Naruszenie obowiązku informacyjnego, np. brak informacji o prawie do odstąpienia od umowy
Jeden z tych braków wystarczy, aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego.
Jak skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
Aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego, konsument musi złożyć pisemne oświadczenie kredytodawcy. Po złożeniu oświadczenia istnieją dwie główne opcje postępowania:
- Natychmiastowe zaprzestanie spłaty innych kosztów kredytu (oprócz rat kapitałowych) i żądanie zwrotu opłat, które zostały już zapłacone – ta opcja wiąże się z ryzykiem wypowiedzenia umowy przez kredytodawcę.
- Czekanie na odpowiedź kredytodawcy i inicjowanie postępowania sądowego, aby ustalić, że kredyt nie istnieje lub jest mniejszy niż wskazuje harmonogram spłat – ta opcja jest mniej ryzykowna, ponieważ pozwala uniknąć natychmiastowej konieczności spłaty całej kwoty kredytu.
Rekomendowaną ścieżką jest druga opcja, która pozwala na zmniejszenie zobowiązań już na początku procesu sądowego, ograniczając spłatę jedynie do kapitału kredytu.