Z powodu ryzyka manipulacji wskaźnikiem LIBOR, Komisja Europejska zdecydowała o jego wycofaniu i wprowadzeniu nowego wskaźnika, SARON. Jest on obecnie kluczowym elementem w określaniu oprocentowania kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich. SARON (Swiss Average Rate Overnight) został opracowany przez SIX Swiss Exchange Financial Information AG i od 1 stycznia 2022 roku automatycznie zastąpił LIBOR CHF we wszystkich umowach kredytowych na terenie UE, bez konieczności podpisywania dodatkowych aneksów.
Dlaczego LIBOR został zastąpiony SARON-em?
LIBOR przez lata służył jako podstawowy wskaźnik do wyliczania oprocentowania kredytów hipotecznych w walutach obcych. Jednak afery związane z manipulacją jego wartością skłoniły europejskie organy regulacyjne do jego eliminacji. 5 marca 2021 roku brytyjski Financial Conduct Authority (FCA) ogłosił zaprzestanie publikacji wskaźników LIBOR w kilku walutach, w tym CHF. W efekcie z początkiem 2022 roku LIBOR CHF został zastąpiony SARON-em, zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej.
SARON jest bardziej przejrzysty i odporny na manipulacje, co zapewnia większe bezpieczeństwo zarówno kredytobiorcom, jak i rynkom finansowym. Dla kredytów hipotecznych denominowanych we frankach kluczowe jest to, że SARON wprowadzono płynnie i automatycznie, co wykluczyło konieczność renegocjacji umów.
Jak obliczany jest SARON?
SARON to wskaźnik średniej stopy procentowej overnight na szwajcarskim rynku pieniężnym, publikowany przez SIX Swiss Exchange Financial Information AG. Aby ograniczyć wahania wskaźnika, Komisja Europejska wprowadziła tzw. spread korygujący, dostosowany do okresu oprocentowania. Przykładowo:
- SARON 1M: Spread -0,0571%
- SARON 3M: Spread 0,0031%
- SARON 6M: Spread 0,0741%
Aktualne stawki SARON w 2024 roku
W 2024 roku wskaźnik SARON odzwierciedla zmiany na rynku finansowym, w tym podwyżki stóp procentowych przez Szwajcarski Bank Narodowy (SNB) w latach 2022–2023. Jeszcze w 2022 roku SARON 3M oscylował w granicach -0,7%, ale wskutek kolejnych decyzji SNB zaczął osiągać wartości bliskie 0%, co zwiększyło obciążenie kredytobiorców.
Dla przykładu:
- W pierwszej połowie 2022 roku SARON 3M wynosił -0,7%, a SARON 6M -0,71%.
- We wrześniu 2022 SARON 3M wzrósł do -0,25%, a SARON 6M do -0,48%.
W 2024 roku SARON 3M i 6M kształtują się na poziomach bliskich lub powyżej 0%, co wpływa na wyższe raty kredytów walutowych.
LIBOR vs. SARON – kluczowe różnice
LIBOR był wskaźnikiem podatnym na manipulacje, co udowodniły liczne skandale finansowe. SARON, jako jego następca, charakteryzuje się:
- Większą przejrzystością: SARON opiera się na rzeczywistych transakcjach overnight.
- Brakiem podatności na manipulacje: Mechanizm wyliczania SARON eliminuje ryzyko ingerencji ze strony banków.
- Automatycznym wprowadzeniem: Zmiana LIBOR na SARON odbyła się bez konieczności podejmowania działań przez kredytobiorców.
Dla przeciętnego kredytobiorcy zmiana ta była praktycznie kosmetyczna – stawki SARON i LIBOR w pierwszym okresie były niemal identyczne, a różnice w wysokości rat były minimalne.
Wpływ SARON na kredyty hipoteczne w 2024 roku
Wzrost stóp procentowych w Szwajcarii w latach 2022–2023, a także zmiany w SARON, wpłynęły na wyższe raty kredytów hipotecznych we frankach. Chociaż sama zamiana LIBOR na SARON była neutralna dla kredytobiorców, obecne wartości SARON, zbliżone do 0% lub wyższe, podnoszą koszty obsługi długu.
Przykładowo, jeśli wskaźnik SARON 3M wzrósł w 2024 roku o 0,2%, przeciętna rata kredytu w wysokości 300 000 CHF może wzrosnąć o kilkaset złotych miesięcznie.