Dla osób posiadających kredyty ze zmiennym oprocentowaniem kluczowe znaczenie ma wskaźnik WIBOR, który bezpośrednio wpływa na wysokość miesięcznych rat. Z tego powodu warto wiedzieć, czym dokładnie jest WIBOR i w jaki sposób się go ustala.
Czym jest WIBOR i jakie ma znaczenie?
WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate, to podstawowy wskaźnik procentowy funkcjonujący na polskim rynku finansowym. Oznacza on stopę procentową, po jakiej banki udzielają sobie nawzajem pożyczek na określone terminy. Ustalany zgodnie z przepisami unijnymi (rozporządzenie BMR), odzwierciedla rynkowy koszt pieniądza i wpływa m.in. na:
- oprocentowanie kredytów,
- rentowność obligacji,
- koszty leasingu,
- wysokość rat w faktoringu,
- oprocentowanie produktów oszczędnościowych.
Najczęściej stosowane typy WIBOR w kredytach to:
- WIBOR 1M – przy kredytach gotówkowych,
- WIBOR 3M i 6M – przy kredytach hipotecznych.
Odsetki w kredycie – co to jest rata odsetkowa?
Każda rata kredytu składa się z dwóch części – kapitałowej i odsetkowej. Część odsetkowa to opłata za korzystanie z kapitału pożyczonego od banku. Na początku spłaty przeważają odsetki, ale z czasem coraz większy udział w racie ma część kapitałowa. W przypadku kredytów o zmiennym oprocentowaniu wysokość raty odsetkowej zmienia się wraz ze stawką WIBOR.
Proces wyliczania WIBOR – krok po kroku
Stawki WIBOR ustalane są codziennie w procesie zwanym fixingiem, prowadzonym przez GPW Benchmark. Banki zgłaszają swoje propozycje stawek o określonych godzinach (11:00 lub 17:00 w zależności od terminu). Na tej podstawie obliczana jest średnia arytmetyczna, po odrzuceniu skrajnych wartości.
W procesie bierze udział zwykle 10 największych banków działających w Polsce, np. PKO BP, Santander, ING Bank Śląski. Jeżeli liczba banków jest mniejsza, stosowane są odpowiednie zasady redukcji danych lub brane są wszystkie zgłoszenia.
Skąd czerpać dane o aktualnych stawkach WIBOR?
Za publikację stawek odpowiada GPW Benchmark. Dane te są dostępne:
- w czasie rzeczywistym – komercyjnie u dystrybutorów danych,
- z dwudniowym opóźnieniem – na stronie gpwbenchmark.pl,
- historyczne – w sekcji archiwalnej serwisu.
Zależność między WIBOR a stopami procentowymi NBP
WIBOR podąża za decyzjami Rady Polityki Pieniężnej w zakresie stóp procentowych. Podwyżka stóp przez NBP oznacza wzrost WIBOR, a jego spadek – obniżenie stawki referencyjnej. Z tego względu każda zmiana decyzji RPP może mieć bezpośrednie przełożenie na raty kredytów ze zmiennym oprocentowaniem.
WIBOR a inne stopy banku centralnego
WIBOR mieści się w przedziale określanym przez:
- stopę depozytową (dolna granica),
- stopę lombardową (górna granica).
Banki nie będą pożyczać sobie pieniędzy drożej niż mogą je uzyskać w NBP ani taniej, niż mogą je tam ulokować. Ta zależność dodatkowo stabilizuje poziom WIBOR na rynku międzybankowym.
Jak obliczyć wysokość odsetek od kredytu?
Oprocentowanie kredytu opartego o WIBOR to suma marży banku i aktualnej stawki referencyjnej. Aby poznać koszty kredytu, warto skorzystać z kalkulatora online, który po wprowadzeniu podstawowych danych (kwota, okres kredytowania, oprocentowanie) pokaże całkowity koszt i wysokość miesięcznych rat.
WIBOR 3M czy 6M – który lepiej wybrać?
WIBOR 3M aktualizuje się co kwartał, natomiast WIBOR 6M – co pół roku. W okresach wzrostu stóp korzystniejsze może być WIBOR 6M (wolniej rosną raty), natomiast przy spadających stopach lepiej wybrać WIBOR 3M (szybsze obniżki rat).
Związek WIBOR z inflacją
Chociaż WIBOR i inflacja to dwa różne wskaźniki, są ze sobą powiązane. Wzrost inflacji skłania bank centralny do podniesienia stóp procentowych, co z kolei wpływa na wzrost WIBOR. W efekcie wyższe oprocentowanie kredytów ma przeciwdziałać dalszemu wzrostowi cen.
Podsumowanie – co warto zapamiętać?
WIBOR to jeden z najważniejszych wskaźników w polskim systemie finansowym. Jego obliczanie odbywa się zgodnie z krajowymi i unijnymi przepisami, a nadzór nad procesem sprawuje GPW Benchmark i Komisja Nadzoru Finansowego. Wskaźnik ten wpływa na kredyty, obligacje, leasing i wiele innych produktów finansowych, dlatego warto regularnie śledzić jego wartość i rozumieć mechanizmy jego działania.